เครื่องดนตรี

เครื่องดนตรี

     เครื่องดนตรีคือสิ่งประดิษฐ์ที่มนุษย์สร้างขึ้นมาเพื่อกำเนิดเสียงชนิดต่างๆ ตามที่ต้องการ เสียงของเครื่องดนตรีแต่ละชนิดมีความแตกต่างกันออกไป ทำให้เกิดความหลากหลายของเสียง บทเพลงมีสีสัน มีชีวิตชีวา เสริมสร้างอารมณ์จากเสียงของเครื่องดนตรีชนิดต่างๆ

เครื่องดนตรีไทย

    > เครื่องดีด

  เป็นเครื่องดนตรีประเภทที่ต้องใช้มือดีดใต่ 1 สายขึ้นไปจนถึง 7 สาย หลักการคือใช้มือหนึ่งดีด และอีกมือหนึ่งกด เพื่อให้เกิดเสียงสูงต่ำ ตามคีย์เสียงต่างๆ เครื่องดนตรีประเภทนี้ มักใช้ในการบรรเลงให้เกิดทำนองเพลงต่างๆ ทั้งโศกเศร้า เพลิดเพลิน หรือรื่นเริงบันเทิงใจ เครื่องดีดนั้นมีแบ่งออกเป็นประเภทย่อยๆ ได้หลายประเภท ตามลักษณะของการใช้งาน รูปแบบของสาย และลักษณะของท้องถิ่นนั้นๆ แต่ที่รู้จักกันดีก็เช่น พิณ พิณเปี๊ยะ ซึง กระจับ เป็นต้น

    > เครื่องสี

  เครื่องดนตรีประเภทนี้ มีประวัติว่ามีที่มาจากการได้รับอิทธิพลเครื่องดนตรีจีน มีลักษณะในการทำงานคือ ใช้หลักของการเสียดสีของวัตถุ ทำให้เกิดเสียงเป็นท่วงทำนองต่างๆ เครื่องสีจะเป็นเครื่องดนตรีประเภทมีสาย และมีคันชัก ที่ทำจากเอ็น หรือเชือก ใช้สำหรับเสียดสีให้เกิดเสียง เครื่องสีมักจะใช้เป็นเครื่องบรรเลงในทำนองเพลงหวาน เศร้า ซึ้ง ตัวอย่างเครื่องดนตรีประเภทนี้คือ ซอประเภทต่างๆ เช่น ซอด้วย ซออู้ ซอสามสาย เป็นต้น

     > เครื่องตี

   เป็นเครื่องดนตรีประเภทหนึ่ง ที่มักจะต้องมีในการบรรเลงดนตรีไทย ไม่ว่าจะเป็นประเภทไหน เครื่องตีเป็นแบ่งเป็นหลายประเภท ตามการใช้งาน และตามวัสดุที่ทำให้เกิดเสียง (ทำจากไม้ ทำจากโลหะ ทำจากหนังขึง) เช่น เครื่องตีประเภทระนาด หรือเปิงมาง ฆ้องวง จะให้เสียงที่ใช้เป็นทำนองเพลง ส่วนเครื่องตีประเภทฉาบหรือกลอง จะใช้เป็นจังหวะ ควบคุมความช้าหรือเร็วของเพลงนั้นๆ ตัวอย่างเครื่องตี ได้แก่ ขิม ระนาด ฉาบ ฉิ่ง กลอง เป็นต้น

    > เครื่องเป่า

  เป็นเครื่องดนตรีไทยที่ให้ทำนองหวานซึ้ง และทำนองสนุกสนานคึกคัก มีหลักการโดยใช้ลมเป่าให้เกิดเสียง แบ่งเป็นสองประเภทคือ แบบไม่มีลิ้น(ขลุ่ย) และแบบมีลิ้น(ปี่) เครื่องเป่ามักให้เสียงที่หวานซึ้ง กินใจ และทำนองแบบสนุกสนามครื้นเครง ปลุกใจให้ฮึกเหิม เครื่องเป่ามักจะถูกนำไปบรรเลงร่วมกับเครื่องดนตรีแบบเป็นวง ที่มีเครื่องดนตรีทุกประเภทบรรเลงร่วมกัน เรียกว่าวงปี่พาทย์ ตัวอย่างเครื่องเป่าได้แก่ ขลุ่ยลิบ ขลุ่ยอ้อ ขลุ่ยเพียงออ ปี่ใน ปี่นอก ปี่ชวา ปี่มอญ เป็นต้น

เครื่องดนตรีสากล

      เมื่อดนตรีของชาติตะวันตกที่คิดค้นมาจากทวีปยุโรป และอเมริกา ได้รับการยอมรับมีการนำไปใช้กันอย่างแพร่หลาย ดนตรีตะวันตกจึงกลายเป็นดนตรี ของคนทุกชาติทุกภาษา ถือได้ว่า เป็นของสากล จึงเกิดคำว่า “ดนตรีสากล” เครื่องดนตรีตะวันตกก็เช่นเดียวกัน เป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ชาติตะวันตกได้คิดค้นขึ้นมา เครื่องดนตรีมีอยู่หลายแบบแตกต่างกันไปตามวัฒนธรรม ความนิยมของแต่ละท้องถิ่น แต่ละชนชาติ และมีการนำไปใช้กันอย่างแพร่หลายทั่วโลก เป็นที่ยอมรับของคนทุกชาติ ทุกภาษา ถือว่าเป็นของสากลเช่นกัน จึงเกิดคำว่า “เครื่องดนตรีสากล” ซึ่งหมายถึง เครื่องดนตรีที่ถือกำเนิดมาจากชาติตะวันตกนั่นเอง

1) เครื่องดนตรีสากลประเภทสาย (String Instruments)

    เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย สายของเครื่องดนตรีประเภทนี้มีทั้งสายที่ทำมาจากเส้นลวด เส้นเอ็น เส้นไหม ไนล่อน หรือโลหะอย่างใดอย่างหนึ่ง นำมาขึงให้ตึง ความดังของเสียงขึ้นอยู่กับรูปร่าง และวัสดุที่นำมาใช้ทำกะโหลกเครื่องดนตรี กะโหลกเครื่องดนตรีทำหน้าที่เป็นตัวขยายเสียงที่เกิดจากการสั่นสะเทือนของ สาย เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายที่นำมาใช้ในการประสมวงดนตรีมีดังนี้

ประเภทเครื่องสี ได้แก่ ไวโอลิน วิโอลา เชลโล ดับเบิลเบส

ประเภทเครื่องดีด ได้แก่ ฮาร์พ ไลร์ ลูท แบนโจ กีต้าร์ แมนโดลิน

 2) เครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลมไม้ (Woodwind Instruments)

   เครื่องดนตรีประเภทนี้ เกิดเสียงโดยการเป่าลมผ่านช่องแคบๆ ให้เข้าไปภายในท่อ ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวขยายเสียงให้ดังขึ้น คุณลักษณะของเสียงที่เกิดขึ้นจะแตกต่างกัน ตามขนาดของท่อ ความสั้นยาวของท่อ และความแรงของลมที่เป่าเข้าไปภายในท่อ

เครื่องดนตรีแต่ละชนิดยังมีขนาดต่างๆ กันออกไป เครื่องดนตรีขนาดเล็กจะให้ระดับเสียงสูง เครื่องดนตรีขนาดใหญ่จะให้เสียงต่ำ ผู้บรรเลงจะต้องเลือกใช้เครื่องดนตรีให้เหมาะสมกับบทเพลง ตามที่ผู้ประพันธ์เพลงได้กำหนดไว้ ประกอบไปด้วยเครื่องดนตรีดังต่อไปนี้

ประเภทเป่าลมผ่านช่องลม ได้แก่ เรคอร์เดอร์ ปิคโคโล ฟลูทประเภทเป่าลมผ่านลิ้น ได้แก่ คลาริเน็ต แซกโซโฟน

3) เครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลมทองเหลือง (Brass Instruments)

      เครื่องดนตรีประเภทนี้มักทำด้วยโลหะผสมหรือโลหะทองเหลือง เสียงของเครื่องดนตรีประเภทนี้เกิดจากการเป่าผ่านท่อโลหะ ความสั้นยาวของท่อโลหะทำให้ระดับเสียงเปลี่ยนไป การเปลี่ยนความสั้นยาวของท่อโลหะจะใช้ลูกสูบเป็นตัวบังคับ

     เครื่องดนตรีบางชนิดจะใช้การชักท่อลมเข้าองเจิดจ้า เรามักเรียกเครื่องดนตรีประเภทนี้รวมๆ กันว่า “แตร” ขนาดของปากลำโพงขึ้นอยู่กับขนาดของเครื่องดนตรี ปากเป่าของเครื่องดนตรีประเภทนี้เรียกว่า “กำพวด” (Mouthpiece) ทำด้วยท่อโลหะ ทรงกรวย ด้านปากเป่ามีลักษณะบานออก คล้ายรูปกรวย มีขนาดต่างๆ กัน ตามขนาดของเครื่องดนตรีนั้นๆ ปลายท่ออีกด้านหนึ่งของกำพวด ต่อเข้ากับท่อลมของเครื่องดนตรี

4) เครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องลิ่มนิ้ว (Keyboard Instruments)

     เครื่องดนตรีในยุคนี้ มักนิยมเรียกทับศัพท์ในภาษาอังกฤษว่า “เครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ด” ลักษณะเด่นของเครื่องดนตรีที่อยู่ในกลุ่มนี้ก็คือ มีลิ่มนิ้วสำหรับกด เพื่อเปลี่ยนระดับเสียงดนตรี ลิ่มนิ้วสำหรับกดนั้นนิยมเรียกว่า “คีย์” (Key) เครื่องดนตรีแต่ละชนิดมีจำนวนคีย์ไม่เท่ากัน โดยปกติสีของคีย์เป็นขาวหรือดำ คีย์สีดำโผล่ขึ้นมากกว่าคีย์สีขาว

   

ดาวน์โหลดเอกสาร ตรงนี้